De boogschuttersgilde Sint-Sebastiaan

Ik liet mij vertellen dat het lokaal voorheen gevestigd was bij Marie van Fikkes (juiste naam ?), bij het buitenrijden van Rukkelingen-Loon richting Borgworm, aan je linkerkant. Het was een café, waar later Henri Geraerts-Missotten woonde en vanwaar de kinderen Missotten ook afkomstig waren o.a. ook Mariette, de moeder van Jef, onze veldwachter. Dan verhuisde men naar het huidige lokaal ‘Bij Angèle”, waar men bij de schutterij nog actief was tot einde jaren ’40 (omstreeks 1950). Wij mogen daaruit besluiten dat de schutterij bestaan heeft zeker vanaf 1691 (één van de data op de plaatjes, die de koningsschietingen door de jaren heen weergeven) tot omstreeks 1950 – méér dan 250 jaren !

Foto uit 1934, genomen bij de viering van de honderdjarige, Jozefina Schoumans, wwe Suelze, vandaar Sullekes Fin genoemd.

Getuigenis van het rijk verleden van deze schuttersgilde is het harnas met de plaatjes, dat sinds mensengeheugenis overal meegedragen werd door Lom (van) de Scheper – Guillaume Haubrechts (1906-1977), bij elke optocht ter gelegenheid van dorpsactiviteiten en ook bij de jaarlijkse processie stapte hij op als fiere drager van dit symbool.

 Een recentere foto, in de jaren ’40 in het lokaal Dupas – bemerk op de achtergrond nog de oude gebouwen.

De schietingen gebeurden buiten in de achtertuin van het lokaal. Op het einde van de schietbaan – lengte van ongeveer 25 meter – was een berg in aarde aangelegd. Er was een houten kader waarin een schietschijf, gemaakt met klei en gemengd met veel paardenstront – die de jongens in de week mochten gaan bijeenhalen met de kruiwagen (of Raymond met ‘n karretje getrokken door zijn hondje “Dolly”. Dit gaf het goede plastische mengsel, waarin de pijlen werden geschoten en tegen verharden en barsten bestand was. Op de gevlakte wand van deze berg werd de schietschijf getekend. Ringen van klein naar groter, de middelste kleine cirkel of de roos was wit en daar rond dan de grotere cirkels in zwart, geel en rood met de puntenverdeling. Er werd met bogen van een spankracht van 7, 11 of 13 kg. geschoten en met houten pijlen, met ijzeren punt en 3 vleugeltjes aan de uiteinden.
Er werd in de verschillende dorpen koningsschietingen gehouden. Uit de omliggende dorpen o.a. Mechelen, Rukkelingen, Mielen, Montenaken, Gingelom en Heers, kwamen de gilden bijeen om een koning te bekronen. Degene die het meeste punten totaliseerde werd de “koning”. Er werd mij verteld dat Armand Dupas, vader van Raymond, met paard en koers de deelnemers naar een nabijgelegen dorp reed om aan een wedstrijd deel te nemen.
Bij sommige wedstrijden zoals op kermisdagen werd er geschoten op één haan, hennen en vogels die op de schietschijf geplaatst werden. De haan, bovenaan geplaatst was de hoofdvogel en bracht bijvoorbeeld 75 franken op, verder 30 franken voor een hen en nog 10 franken voor een vogel.
Er werd in één richting geschoten bij grote wedstrijden omwille van de veiligheid en dan was er een loopjongen, die tegen beloning, drinkgeld of enkele pinten, de pijlen ging ophalen. Bij het gewone doen werd er in twee richtingen – op en neer – en dus ook op twee bergen geschoten.

Hierachter volgen de inscripties op de vele plaatjes, die op het prachtige harnas genaaid zijn, werkelijk een pronkstuk, getuige van een rijk verleden :

Linkerzijde :
1. Souvenir donné à la confrèrie de Roclenge par J. Kerkhoff le 3 juin 1830.
2. Jacobus Vandecan is coninck gevallen den 31 mey 1722.
3. Jean Baptiste de Borggrave seigneur de Boveling Marlin Rocquelang exat en gentilhommede l’ état noble du Pays de Liège et Comte de Looz Roy de Rocquelange le 24 juin 1745.
4. Gielen Peternol koning tot Ruckelingder Kamer van den Hgen (1) Sebastianus in het jaer 1840. (Noot Hgen = Heiligen)
5. Ger. Stevens van Reukelingen (zonder vermelding van jaartal)
6. Den eed: hoogh gheborene Heer Baron Michael Borghgrave heer van Mechelen Ruckelingen 16 koninck 91. (Noot eed: = eedele).
7. Den eed: hoogh gheborene Heer Baron de Geloes comisaris disisuer van Maestright coninck d: d: 1722 (Noot eed: = eedele en d: d: = de dato).
8. Joannes Josefus Missotten coninck van de han: camer van Reuckellinghen 1764 (Noot han: = handboog (?) en op dit plaatje mooi wapenschild met 2 x lam met vaan op afgebeeld boven mekaar).
9. Herman Missotten conink tot Reckeningen anno 1783
10. Maurus baron de Geloes commissaire déciseur de Maestricht gran Drossart de la Comté de Looz roi de Rukelingen l’ 1727.
11. Andries Raemackers coninck van Ruckelinghen 1733 (Noot : zeer mooi wapenschild op dit plaatje voorstellende een zeemeermin).
12. Souvenir donné à la confrèrie de S. Sébastien du village de Roclenge paar Guillaume George François comte de Borghgrave d’ Altena le 28 mai 1809
13. Antoen Van Eyck koninck van de kamer van Ruckelingen (zonder vermelding van jaartal)
klein links : Aan onze boeren van 1798 die streden voor God en Vaderland – Salvator Mundi

Rechterzijde :
1. Joes Baptista de Borchgrave excominitibus de Altena (zonder vermelding van jaartal) (Noot Joes = Joannes)
2. L. Wÿns vicarius en coninck in Ruckelingen anno 1789.
3. L. Stevens Reuckelingen 1859.
4. Hermanus Mesotten coninck tot Reuckelingen 1770
5. Herman Missotten coninck van Reuckelingen Aan 1779.
6. Josephus Missotten coninck der camer Ruckelingen scholtus en schepen van Mechelen Ruckelingen 1761 (Noot : op dit plaatje mooi wapenschild met 2 x lam met vaan op afgebeeld boven mekaar).
7. Gillam Daniels coninck tot Reuckelingen 1759.
8. Joannes Machiel Plugers Hendrix sone 1754
9. Joes Baptista de Borchgrave excominitibus de Altena (zonder jaartal en idem als (1) (Noot Joes = Joannes)
10. Souvenir donné à la Société de St-Sébastien de la commune de Roclenge Looz paar R. Daris de Boveling 25 mai 1856.
11. Peter Ramakers coninck van St Sebastiaens tot Reukelingen 1773 (Noot : zeer mooi wapenschild op dit plaatje voorstellende een zeemeermin).
klein plaatje rechts : 75e verjaardag van de Belgische Onafhankelijkheid Bezoek van Z.M. de Koning te Hasselt op 3 september 1905.

 Met dank aan Angèle en Raymond voor het ter hand stellen van de foto ‘s en de uitleg

---

Paul Boes