Veulen, Fologne: Merode en vander Aa

Vermeldingen in de inventaris van het Feodaal Hof van Brabant.

De Inventaris van de archieven van het Feodaal Hof van Brabant geeft volgende informatie aansluitend met de Merode en vander Aa, in de bijdrage met de foto’s van de grafstenen uit de kerk van Veulen van de Heer Jo Billen.

De inventaris spreekt steeds van Voelen.
Fol. 154. Huwelijkscontract zonder datum tussen Willem van Merode⁽¹⁾  en Jeanne van der Aa⁽²⁾

Fol. 159. Open brieven (Lettres patente) van Philips Hertog van Bourgondië, van 6 mei 1452, die boven vermeld echtpaar in het bezit stelt van de Heerlijkheid Veulen en van het gehucht Thienwinckel, dat als bruidsschat werd gegeven aan de bruid door haar oom, Jean, Heer van Veulen, die zich echter het vruchtgebruik voorbehoud ⁽³⁾

Fol. 224. Open brieven van Philips, hertog van Bourgondië, van 18 december 1454, waarbij op verzoek van Jean, Heer van Voelen, het Huis (manoir) en de goederen te Veulen erin omschreven omzetten in een Brabants leen, die voorheen eigengoed was van gezegde Heer (het omzetten van eigengoed of biens allodiaux heeft ondermeer tot gevolg dat zij dan de erfregels van leengoederen volgende en dus niet meer verdeeld werden, doch in één geheel aan de oudste zoon overgingen.) Na de omzetting wordt Jeanne vander Aa, nicht en Willem de Merode, het toekomstig echtpaar in het bezit ervan gesteld, aan wie Jean, Heer van Veulen deze bezittingen had overgemaakt. Deze goederen moeten dus andere zijn dan deze vermeld onder Fol. 159. Er zijn ook openbrieven van dezelfde datum van de Hertog, waarin vermeld wordt dat Jean, Heer van Veulen afstand doet van een clausule uit de huwelijksvoorwaarden tussen zijn nicht Jeanne vander Aa en Willem van Merode, waarbij hij een erfelijke rente van 100 florijnen kon vestigen op de leengoederen van Veulen en van Thienwynckel. ⁽⁴⁾

Jan Graaf van Nassau, Diest en Vianden had bepaalde rechten op de Heerlijkheid Veulen, in ruil voor een erfelijke rente ten laste van Jeanne van der Aa en haar echtgenoot Willem van Merode, eigenaars van de heerlijkheid van Veulen en Jean de Voelen, die er het vruchtgebruik van had , ziet de Graaf van Nassau af van zijn rechten, hierover maken alle partijen een overeenkomst op 9 mei 1459. Met open brieven van Philips hertog van Bourgondië van 19 september 1459 wordt dit vastgesteld.⁽⁵⁾

Fol. 413. Openbrieven van Maximiliaan, en van Philips, aartshertog van Oostenrijk van 12 juli 1486, stellen dat op 13 januari, Willem van Merode in het bezit werd gesteld van de Heerlijkheid Veulen, ten gevolge van de cessie ervan door zijn moeder Jeanne van der Aa ter gelegenheid van zijn aanstaand huwelijk van Willem van Merode met Catherina Bau⁽⁶⁾ , dochter van Jonker Jacques Bau⁽⁷⁾  en van Helwige de Harduwmont.⁽⁸⁾

De volgende site ⁽⁹⁾ geeft een afbeelding van de kwartieren van Willem van Merode en Catherine Bauw
http://www.kareldegrote.nl/manuscript_sijen.htm#Merode

( Manuscript Syen, Hoge Raad van Adel te Den Haag, inventaris nummer 581)
                                           Merode                                                 Bauw
                                           Pieterseim                                            Oyenbrugge
                                           vander Aa                                             Harduwmont
                                           van Montfort                                        Kersbeke   
Wapens⁽¹⁰⁾ :
Merode : d’’or à quatre pals de gueules à la bordure engrêlée d’azur
Pietersheim : manuscript geeft enkel een leeuw , niet ingekleurd : Rietstap geeft  : de gueules semé de billettes d’argent au lion du même brochant sur le tout.
Vander Aa : Échiqueté d’or et de gueules au canton d’argent chargé  d’une merlette de sable Cimier une merlette de sable entre deux proboscides échiquetées d’or et de gueules Lambrequin d’or et de gueules.
van Montfort: Montfoort (van) d’or à trois fers de moulin de gueules Cimier un vol d’or chaque aile ch d’un fer de moulin de gueules
en
Bauw: d’azur à la bande d’or chargée de trois sautoirs épatés de gueules
Oyenbrugge: Fascé d’or et de sinople (telkens 3) en met vrijkwartier van zilver met drie lelies van keel 2 en 1
Harduwmont : Harduemont d’argent semé de fleurs-de-lis de gueules, de tekening geeft echter achtergrond van keel en de lelies van zilver, omgekeerd dus
Kersbeke:  d’argent au lambel de cinq pendants de gueules posé en chef Cimier un écusson des armes entre un vol de gueules.

 (1) Willem van Merode, Heer van Rummen, Severnicht zoon van Richard van Merode, Heer en Baron van Merode, Frentz, Oelen getrouwd op 14 juli 1410 met Beatrix Vrouwe van Pietersem, Leefdael, Oirschot, Hilvarenbeke
(2)Wapenheraut Le Fort, uit Luik geeft : “Janne van der Aa, dame de Fologne (Veulen) et vicomtesse de Looz, femme de Guillaume de Mérode, + le 4 Juilllet 1494. (Texte flamand). — Blason parti aux armes de Mérode et de van der Aa; quartiers : [Randenraedt dit van der Aa, Gutschoven, Montfort, Langerack.” in  Bulletin v.5-6 (1892- 1903) Société des bibliophiles liégeois, p 209. Mogelijks is het echtpaar van der Aa en Gutshoven: Jean van der Aa getrouwd met Oda van Montfort, bron Nob. des Pays-Bas, Baron de Herckenrode en het echtpaar Montfort, Langerack: Willem de Roover van Montfoerde fs van Henri en van Meyne Dirksdr van Swieten, echtgenoot van Margareta van Langerack fa van Gysbert et de Johanna Heusden en Drongelen, bron De Nederlandsche Leeuw, p 225, 1950.
(3) Inventaire des archives de la Cour Féodale de Brabant, t 1, p 146, Louis Galesloot, 1870, Archives de l’Etat de Bruxelles Capitale, verder L. Galesloot
(4)  L. Galesloot, t 1, p 149
(5)  L. Galesloot, t 1, p 176
(6)  ook soms Bauw, Vrouwe van Goetsenhove, Muggenberg, Hollogne
(7)  Jacques Bauw, Heer van Muggenberg, wapen: d’azur à la bande d’or chargée de trois sautoirs épatés de gueules.
(8)  L. Galesloot, t 1, p 196. Helwige van Harduwmont is Vrouwe van Hollogne, Opvelde, Goetsenhove en dochter van Godefroid, Heer van Hollogne en van Catherine van Kersbeke 
(9) genealogische gegevens daar vermeld werden niet op hun juistheid nagegaan, maar zijn zeker nuttig voor verder onderzoek.
(10) zie Rietstap via Euraldic. 

---

September 2011, Daniel JSM Peeters, Zwijnaarde