In de Zuidelijke Nederlanden genoot het recluseleven sinds het begin van de 12e eeuw grote belangstelling, waarschijnlijk als gevolg van de toenmalige heropleving van het kloosterleven. Maar wat is een recluse, zult u zich waarschijnlijk afvragen. Misschien hebt u wel eens gehoord van eremieten. Dat waren ook kluizenaars, maar zij kozen afgelegen plaatsen, heuvels of bossen als woonplaats. De reclusi (man) of reclusae (vrouw) daarentegen bewoonden een kluis dicht bij de mensengemeenschap, een dorp of stad, gewoonlijk naast een kerk, een klooster of een hospitaal.
De abdij van Averbode had ook twee van zulke kluizen, namelijk in Rotselaar en in Rukkelingen-Loon. Uit geschriften van de archivaris van Averbode tussen 1608 en 1653 blijkt dat de reclusen er volgens de regel van Sint Augustinus leefden. De kluis van Rukkelingen was gebouwd op het kerkhof en leunde tegen het kerkgebouw aan. Vermoedelijk was de woning van de kluizenaar verbonden met het kerkinterieur, zodat de recluse de religieuze diensten kon bijwonen en de sacramenten kon ontvangen.
Het Necrologium Averbodiense vermeldt in de schrijflaag (die men beschouwt als de oudste redactie uit de 13e eeuw) op 8 oktober een “ave recluse de Rucheldingen”. Ergens in de 14e eeuw vinden we op 16 mei “Aleidis de Ruckeldingen sororis” aangestipt en is er ook op 2 april de gedachtenis van “Ave sororis de Rucheldingen”.
De kluizenaressen van Rukkelingen-Loon werden onderhouden door de plaatselijke pastoor, een premonstratenzer van Averbode. De intrede in een kluis ging vaak gepaard met een schenking van onroerende goederen ten bate van de kerk of van het klooster waaronder de recluse ressorteerde. Zo lezen we ook in dat boek (het Necrologium Averbodiense) dat Ave van Rukkelingen een grondschenking deed van twaalf bunder grond, gelegen te Rukkelingen, ten voordele van de abdij van Averbode, die het patronaatschap bezat van Rukkelingen. De schaarse historische bronnen laten ons echter niet toe om meer te schrijven over de reclusen en hun leven te Rukkelingen.
Bron: kalender gezinsbond 2013
Jos Schoefs maart 2024