De scherpste en meest pijnlijke herinneringen heb ik aan wereldoorlog II

1. VAN HOREN VERTELLEN
De tweede dag van wereldoorlog II, dus op 11 mei, vielen in mijn dorpje een aantal bommen gedropt door een vliegtuig dat naderende tanks wilde treffen. Mijn twee oudste broers stonden voor de kerk te kijken naar tanks die het centrum naderden. Ook aan de boerderij van Vroonen stonden dorpelingen en vluchtelingen van uit de grensstreek Veldwezelt – Vroenhoven , Riemst te kijken. Plots dook er een vliegtuig op dat drie à vier bommen liet vallen. Enkelen vielen achter de boerderij, een op het huis van Hèm en een op het poorthuis waar de meeste mensen stonden te kijken. Er ontstond een verschrikkelijk bloedbad! Vader en zoon Vroonen en een knecht bleven dood. Acht vluchtelingen eveneens. Zij vluchten voor de Duitsers vanuit de grensdorpen Veldwezelt en Vroenhoven en bleven dood in Gutschoven. Onvermijdelijk denk ik bij dit gebeuren aan het gedicht “ De tuinman en de dood “

2. Ik herinner me zelf het bombardement op Luik. Het was een schitterende warme zomerdag en wij vierden het communiefeest van mijn oudste broer Joseph. Wij vierden feest en ondertussen vielen in het Luikse honderden doden. De tegenstelling tussen de warme zomerdag en het feest en aanhoudend gedaver van het bombardement is mij altijd bijgebleven.

3. Vliegtuigen werden door afweergeschut neergeschoten . Er stond Duits afweergeschut op “de Ster “het hoogste punt aan de dreef van het kasteel van Heks en aan de “Tjenneboom”.
Regelmatig werden vliegtuigen getroffen (de eerste dag van de oorlog werd een vliegtuig boven Herten getroffen – de piloot werd gedood. Een herdenkingsplaat stond vroeger tegenover mijn huis, nu op het kerkhof van Herten). Een vliegtuig werd getroffen boven Voort (omgeving Tjenneboom ) (het kasteel van Voort werd getroffen en brandde af) . De piloot kon nog uit het vliegtuig springen maar op te geringe hoogte. Hij viel in Broekom in een van de kleine weitjes aan de Molenberg. Het nieuws verspreidde zich. Mijn broer Louis sprong op zijn fiets en reed naar Broekom om naar de gevallen piloot te kijken. Mijn mama laadde mij op haar fiets en reed hem achterna. Zo zagen Louis en ik voor de eerste maal een dode – een dode soldaat. Lichaam gekneusd, been gebroken, reeds van een laars beroofd. Toen wij woordeloos stonden te kijken samen met andere personen raasden Duitse motorrijders de weide in. Angstaanjagend . Deze beelden hebben ons lang achtervolgd.
Louis heeft jarenlang nachtmerries gehad van de dode Johnson, een Nieuw Zeelander.

4. Tijdens de oorlog leden vele mensen honger, vooral mensen die in de steen woonden, geen tuintje hadden om onder meer groenten te telen, een kippetje of konijntje te houden.
Bij mij thuis kwam heel regelmatig een jongetje dat in Luik woonde. Hij vertrok te voet in Luik, kreeg onderweg nog op verschillende plaatsen eten. Thuis at hij op zondag. Mijn broers noemden hem “Bottie“. Na het bombardement op Luik hebben we hem nooit meer gezien.
Een Luikse onderwijzeres, Madame Dehousse, kwam ook regelmatig op bezoek om mee te kunnen eten.
De echtgenoot van een vriendin van mijn mama kwam met de fiets van Leuven. Op zijn bagagehouder zat een lege radiokast vastgesnoerd.
Daarin nam hij aardappelen, groenten, eieren en wat vlees mee naar Leuven.

5. Wat ook veel indruk maakte op mijn kindergeheugen, na de bevrijding, was het Amerikaans legeronderdeel dat in ons dorpje ingekwartierd werd. Een groep soldaten was in ons huis ingekwartierd, zij werden onze grote vrienden. Op het pleintje voor de pastorij , “het tennef” was in grote tenten de keuken voor de Amerikanen gevestigd. De voorraadkamer om de maaltijden te bereiden was gevestigd in onze garage die wij “de remise“ noemden (papa was een Waal).
Wij aten soms mee met “onze Amerikanen” vooral “ de rosse ket “een soort stoofvlees met tomatensaus was bijzonder lekker.
Bomma zorgde voor frieten en bakte tientallen taarten.

Bron: verhaal van Jeannine Leduc 30 september 2022
Jeannine overleed op 27 oktober 2023 Overlijdensbrief

---

Georges Vanschoonwinkel april 2024