Proeske, een dame van bij ons.
Marie-Rose Proesmans 1943-2000, liefhebbende mama van Saskia en bonneke van Arne en Emilie en Prima Dolle Mina. Marie-Rose is de dochter van Maurice 1917-1990, van Juleke de slachter 1891-1976, en van Paula
Claykens 1915-2000. Haar jeugdjaren bracht zij door in Heers en is dan uitgeweken naar Antwerpen. Zij heeft rechten gestudeerd in Gent. Nadat zij haar diploma op zak had werkte zij ongeveer twee jaar lang bij een Antwerpse verzekeringsmaatschappij. Roos: “een oervervelende baan”. Hierna volgde de “Dolle Mina”-periode, hierachter uitgebreid aan bod. Later werkte zij als directrice-info jeugd. Haar taak omvatte : door haar juridische achtergrond, een cel runnen van een federale instantie, met een budget en enkele medewerkers, om publicaties te verzorgen voor jeugdbegeleiding en ook voor echtscheidingen enz. verschafte zij praktische informatie (zo meende ik begrepen te hebben). Zij was ook beheerder van het “Toneelhuis”. Zij woonde daar vroeger in Antwerpen in de Oude Koornmarkt, één van die pittoreske straatjes, gelegen tussen Brabo op de Grote Markt en de havendokken. Ik was bij haar tweemaal op bezoek en de namen “Grote- en Kleine Pieter Potstraten”, zijn mij altijd bijgebleven en zij woonde later ook in deze Grote Pieter Potstraat en op de hoek van deze straten bevond zich de “Pieter Pot”, een gekende uitgaanszaak. Ook die authentieke rijwoning was een indrukwekkend gebouw, waarvan ik mij enkel nog de grote affiche van een tentoonstelling begin 1900 te Antwerpen herinner. Deze hing in de traphal over 2 verdiepingen hoog en méér dan één meter breed.
“De Prima Dolle Mina”.
Wat is een Dolle Mina ? Een menselijk wezen van het vrouwelijk geslacht dat de strijd aanbindt tegen wat door haar de mannenmaatschappij genoemd wordt. De Dolle Mina is een aloud ras van vrouwelijke kunne waarvan ene Zweedse Nina Estin in de moderne tijd de meest markante vertegenwoordigster is. Deze dame is een leerlinge van blote-boezemvereerder Hugh Hefner (noot: dezer dagen begin 2011 overleden) stichter, filosoof en mogol van het wereldwijde Play Boy-Imperium. Nina Estin draaide echter de rollen om en meende dat het eindelijk tijd was, dat ook eens degelijk gezorgd wordt voor Eva ’s geneugten. Van Zweden waaide de vrouwelijke contestatiewind over naar Nederland om ook uiteindelijk het Vlaamse land te bereiken. De eerste optredens van de Antwerpse “Vrolijke Zusters in de Overtuiging” waren deze van eerder timide meisjes met blozend konen van opwinding.
Ik wil jullie de aanhef van het artikel in “Ons Land” niet onthouden, typerend voor Roos. De reporter beschrijft uitgebreid haar optrekje, details wil ik jullie besparen. Maar vertelt hij : “rechts in de mini-living bij het raam, waardoorheen je de Onze-Lieve-Vrouwetoren kan zien, compleet met steigers en duivendrek staat een stoere babybox en daarin scharrelt een uitgelaten hummeltje rond. Ofschoon het een meisjesbaby is zijn er nergens in de box noch in de kamer speelgoedpoppen, fornuisjes, serviesjes of naaimachientjes te bespeuren, want, zegt Roos, die dingen dienen uitdrukkelijk en opzettelijk om meisjes reeds van in de wieg op hun latere moederrol voor te bereiden. Trouwens reeds in de kinderkamer worden meisjes en jongetjes doelbewust op hun latere rol voorbereid : jongens met treinen en meisjes met poppen. Ik week af doch ik meende het belangrijk die kronkel genomen te hebben, typerend reeds voor het vervolg vanhet verhaal. “En dat is nu precies één van de punten waarmee haar actiegroep gedaan wil maken : ‘Dolle Mina’ wil de afschaffing van de vrouwenslavernij ! ”
De eerste actie van de Antwerpse groep werd “gepleegd” in een verzekeringsmaatschappij waar de mannen wél mogen roken en de dames niet ook het Antwerpse politiekantoor werd door de “Dolle Minas” kortstondig bezet. Doch het was niet alleen dit rookverbod dat haar tot activiste op het terrein
van de vrouwenemancipatie maakte. De algemene mentaliteit in onze maatschappij die een vrouw bewust of onbewust tot een soort tweederangswezen bestempelt, zat haar dwars. Ze zocht reeds een poosje naar een of ander middel om daarin een mentaliteitsverandering teweeg te brengen. Zij dacht aanvankelijk aan een geluidloze studiegroep zoals “gelijk loon voor gelijk werk”. Deze mensen verrichtten wel prima werk, doch niemand wist iets van hun bestaan af.
Tot, en hier gebeurt het, toen in Amsterdam “Dolle Mina” van start ging wist zij het “dit is het”.
Zij verzocht iemand uit die actiegroep aldaar om grondig geïnformeerd te worden omtrent hun doelstellingen en hun organisatie.
In een stroomversnelling.
En wat er toen gebeurde. De Amsterdamse “Dolle Mina ‘s”, Nora, Claudette en Nadine kwamen de huwelijksplechtigheid voor Floer, een Nederlander en hun vriend, opluisteren. Zij brachten ook een bezoekje aan Roos, organiseerden een persconferentie en voor Roos het allemaal besefte was de Antwerpse afdeling van “Dolle Mina” boven de doopvont gehouden. Ondertussen heeft de Antwerpse afdeling reeds een paar acties achter de rug, die op welwillende steun van enkele Vlaamse kranten konden rekenen. Zij hebben snel contacten met nagenoeg alle Belgische vrouwenbewegingen en – groepen. Er werd hun vlug gratis juridisch advies aangeboden opdat zij tijdens hun acties niet op de lange en zere tenen van de wetgever zouden trappen.
En enkele doelstellingen : om te beginnen gelijk loon voor gelijk werk en toegang voor vrouwen tot alle beroepen.
Meisjes en jongens moeten dezelfde o krijgen, geen discriminatie in de kinderkamer en naar buiten toe verdere eisen zoals kinderkribben, kinderopvang en -verzorgingsdiensten. Een belangrijke eis is : halve baan voor vader en moeder, samen één baan of parttime werk voor man en vrouw. Er bestaan nog wel andere dingen dan werken.
Hoe staan de “Dolle Mina ‘s” tegenover eventuele samenwerking met mannelijke leden ? Roos : wij zijn die paar mannelijke leden in de groep dankbaar voor de steun die zij verlenen en de ideeën die zij leveren
Overigens is het wel een voordeel dat de publieke opinie een beetje sceptisch tegenover ons staat mensen. In zekere zin krijgen wij daardoor meer armslag. Overigens moeten de eerste acties “sympathiek” blijven.
Roos : “Wij nemen tegen alle verwachtingen in een enorme uitbreiding. Als die stormloop op deze manier blijft verder gaan, zit de kans er wel in dat wij in de toekomst onze actiegroep tot een politieke vereniging ombuigen”.
PS. De Waalse tegenhangers zijn de “Marina ‘s”
Dit artikel heb ik samengesteld uit reportages en foto‘s in “Ons Land” en “De Post” beiden uit maart 1970. Herwerkt en samengevat.
Haar gedachtenisprentje.
De steen door Bram Vermeulen.
Ook Roos heeft een steen verlegd in een rivier op aarde. De rivier heeft haar kiezel meegenomen om hem glad en rond gesleten te laten rusten. Zij heeft die steen verlegd en weet nu dat zij nooit zal zijn vergeten. Zij leverde het bewijs van haar bestaan.
Zij was een “rebel” zei broer Rudi en dat kan ook ik maar bijtreden, maar wat voor rebel ! Kan alleen maar bewondering afdwingen . . . .
En als afsluiter door Saskia :
mijn moeder was lief en had lef.
We hebben veel te vroeg afscheid van haar moeten nemen.