30 april-1 mei. In de nacht van 30 april op 1 mei trokken vroeger, begin vorige eeuw, de jongens van ons dorp in groep met ladder en de nodige attributen op ronde naar de huizen waar huwbare meisjes woonden, die men had uitgekozen om “meien” boven hun deur te steken. Die meien werden op de schouw of schoorsteen aangebracht en stemden overeen met wat de jongens van hen dachten, met één van hun karaktertrekken of gewoon om de spot met hen te drijven. Soms deden hun eigen broers mee om een symbool te bezorgen. Jongens en meisjes leefden naar die dag toe. ’s Morgens kon de ganse buurt dan het effect van hun nachtelijke tocht bewonderen.
Mijn grootvader, Gustaaf Thijsen, heeft mij verteld dat hij aan die gebruiken, die in de tijd vóór W.O. I plaatsvonden, zelf ook heeft meegedaan.
Bij oudere ongehuwde en wat mensenschuwe meisjes werden het palmtakken om te tonen dat zij slaapkoppen waren en de kans om aan een man te geraken hadden laten voorbijgaan. In sommige dorpen werden de palmtakken vervangen door dorre takken, soms vergezeld van een versje zoals: “Hier heb je een dorre, daar kun je nu op knorre.” Bij vurige meisjes werden het haagdoornen. Een zwaarlijvige “klotstoet” kreeg vlier (höllenteren). Een meisje met veel kandidaat-vrijers werd bedacht met bessen- struikentakken (veel vruchten) of kroesvormige takken. Bij een vlijtig meisje werden dennen of een sparrenboompje voor de deur geplant. Voor een kwade vrouw of meisje werden brandnetels voorbehouden, hetgeen soms grote herrie meebracht tot groot vermaak van de ganse buurt. Soms werd een “tram” gelegd van kalk of zaagmeel tussen de huizen van overspelige personen. Een verliefde jongen bezorgde zijn meisje op 1 mei een ruiker bloemen. Een bloeiende meidoorn of haagdoorn waren verliefde bloemen. Dat was een gunstig teken voor het meisje dat hieruit kon besluiten dat zij een minnaar had. Gewoonlijk schreven ze een of ander versje erbij. Dikwijls werd de bloeiende meidoorntak vervangen door een ruiker tuinbloemen. Bepaalde wantoestanden in gezinnen, zoals een weduwnaar die door zijn dochters werd gedomineerd omdat hij bijvoorbeeld te veel dronk, werden aan de kaak gesteld door een hut van takken en stropoppenmannen of -vrouwen voor de deur of poort van de hoeve te plaatsen. In het geval van de drinker werden dan de vader en de dochters uitgebeeld.
De jonge meisjes waren op 1 mei telkens vroeg te been, nieuwsgierig als zij waren naar wat de jongens voor hen hadden bedacht. Mooie herinneringen uit een heerlijk verleden. Zulke gewoontes zouden – spijtig genoeg – in deze tijd niet meer in dank worden aanvaard.
Bron: Kalender gezinsbond 2012 – Jos Valley
Luister ook naar het verhaal, in het dialect, van Jos valley
https://www.limburgsedialecten.be/heers
Georges Vanschoonwinkel december 2022