Pastoor Antoon Stas

Antoon Stas, geboren te Sint-Truiden op januari 1836 en pastoor benoemd te Heks in 1889. Kort na zijn aankomst in de parochie kreeg hij moeilijkheden. De schatbewaarder van de kerkfabriek, Jorissen, stak in de schulden en trok er in 1890 vandoor met het geld van de kerk. De vrouw van Jorissen stond borg voor hem en beloofde alles terug te betalen.
In 1898 werd op het Broek het kapelleke ter ere van de H. Gerardus Majella gebouwd.
Pastoor Stas zal slechts een tiental jaren in Heks verblijven. Hij er enkele families tegen zich, o.a. het kasteel, die omwille van juffrouw Isabelle, gouvernante van graaf Gustaaf d’ Ansembourg, de oude Houbrechts en ook de familie Longville, wiens dochter getrouwd was met onderwijzer Van Winckel.
Uit het archief van het bisdom Luik lezen wij dat : “De pastoor Stas enkele families tegen zich had. In 1897 moest de grote helft van de kerkfabriek herkozen worden. Twee uittredende leden nl. Willem Jansen en Lambert Lowet werden voor 6 jaar herkozen, een ander lid Hendrik Benats werd niet herkozen omdat hij slechts 2 stemmen op 4 kreeg. Benats was de kandidaat van burgemeester Jan Gregoor Houbrechts en van Antoon Vrancken, die aan de verkiezing deelgenomen hadden. De tegenpartij van de pastoor had gehoopt, door de benoeming van Benats, de meerderheid in de raad te bekomen om dan ontslag te geven aan de ontvanger Mondis en deze te vervangen door Leander Benats. Door J. Gregoor Houbrechts, Hendrik en Leander Benats werd dan bij de arrondissementscommissaris, de gouverneur en de bisschop geprotesteerd en zij beweren dat de pastoor van de kerkraad een familieraad maakte. Gezien dat er na een nieuwe vergadering, geen oplossing kwam werd in 1897 Felix Vranken door het bisdom benoemd in plaats van Hendrik Benats”.
Een oud moederke vertelde dat enkele parochianen de pastoor openlijk durfden aanvallen. De pastoor heeft er veel onder geleden. De grote meerderheid van de parochianen getuigde dat het een goede man was en een verdienstelijk priester. Begin 1900 vertrok E.H. Stas als pastoor naar Berg.
Zijn heengaan verwekte grote droefheid en verontwaardiging bij de mensen van Heks, zoals blijkt uit een document, ondertekend door Nicolaas Dupain : “Verleden woensdag heeft onze Eerwaarde Heer Pastoor, op bevel van Monseigneur de bisschop onze parochie verlaten . . . op het uur van vertrek was de straat van de pastorij proppensvol. Elke brave christen van Hex was er tegenwoordig om vaarwel te zeggen aan het jeugdig hart van hun herder”.
Een redevoering werd uitgesproken door J. Baldewijns, die de droefheid van de parochianen uitdrukt en tevens de lof maakt van E.H. Stas. . . . “Herder, die de toevlucht was van de armen, de vader van allen, pastoor, die de parochie verrijkt had met geestelijke instellingen van allerlei aard en die geenszins gevreesd had de bestrijders van de geestelijkheid, hoe hevig zij ook waren, te bestrijden”.
Na zijn pastoraat in Berg, ging E.H. Stas op rust in Tongeren, waar hij plotseling in de Hoofdkerk overleed op 24 September 1905.