Een oud bidprentje met “roots” in Horpmaal.

Hierboven afgebeeld het bidprentje van Paulus THYS, te  Horpmaal geboren op 25 juni 1747 en overleden te Hasselt op 6 december 1800. Hij was handelaar en getrouwd met Anna Gertrudis VANDERSMISSEN die in 1801 het begijnhof van Hasselt vervoegde al weldoenster. Zij werd hoogstwaarschijnlijk te Hasselt geboren op 20 oktober 1759 en ze overleed in het begijnhof op 7 november 1834. In Horpmaal was er slechts één gezin “THYS”. Waren zij inwijkelingen? Gefortuneerde pachters? Eigenaars?… De vader van Paulus Thys was Ludovicus Thys; hij was afkomstig van Rijkel. Zijn moeder, Maria Lemmens, was van Horpmaal. Zij trouwden in Horpmaal in 1733. Zowel in Rijkel als  in Horpmaal werden ze 3 maal geroepen volgens de notities in hun huwelijksakte. Helaas zijn de registers van Rijkel onvolledig zodat we van de Rijkelse familie Thys praktisch niets meer kunnen terugvinden. In Hasselt ontbreken ook de cruciale registers aangaande Anna Gertrudis Vandersmissen. (Opvallend zijn de vele getuigen bij het huwelijk van Ludovicus Thys en Maria Lemmens waaronder een zekere Adam Vandersmissen!)

Wat we wel weten is het volgende : Het zuidelijk hoekhuis van de Demerstraat en de Paardsdemerstraat in Hasselt behoorde in de 18de eeuw toe aan een zekere Gregoor Vandersmissen. Op 12 juli 1782 verkocht Joannes Gielkens-Vandersmissen zijn helft van de woning voor 2725 gulden aan zijn zwager Livinus Vandersmissen, die reeds de andere helft in eigendom had. Deze laatste maakte van de bestaande brouwerij een stokerij, één van de grootste van Hasselt bij de telling van 1791. (stokerij de Warande) Zijn kinderen verkochten het pand in 1834 (het jaar van overlijden van Anna Gertrudis Vandersmissen, toeval?) publiek aan Pieter Davignon. Was Paulus Thys van Horpmaal dan getrouwd met een telg van één van de rijkste Hasseltse jeneverstokers? Kunnen we hieruit besluiten dat de zoon van het Horpmaalse gezin Thys-Lemmens toch vrij gefortuneerd was om zo een huwelijk aan te gaan en dit met een 12 jaar jongere bruid? Wat er met de kinderen van het echtpaar Thys-Vandersmissen verder gebeurd is weet ik niet. Die opzoeking laat ik graag over aan de genealogen die de moed hebben om de enorme Hasseltse archieven uit te pluizen. Er blijven nog veel raadsels op te lossen…

Een tweede denkpiste aangaande de afkomst van Anna Gertrudis Vandersmissen verwijst via huwelijksgetuige Adam Vandersmissen naar de familie Vandersmissen met “roots” te Groot-Gelmen. Adam Egidius Vandersmissen werd er in 1706 geboren en hij was gehuwd met Maria Catharina Vanheer. Zijn vader was Theodoor Vandersmissen en zijn moeder was Maria Vuskens (Vossius). De familie Vossius was één der belangrijkste en rijkste families in Hasselt en omgeving. De familie Vandersmissen uit Groot-Gelmen is traceerbar tot aan het begin van de 16de eeuw, toen Livinus Vandersmissen het ambt van schout te Gors-Opleeuw uitoefende. De voornaam Livinus keert dan weer, toevallig of niet, terug bij de Hasseltse stokerijfamilie Vandersmissen. Mijns inziens is er zeker een familieband tussen de Hasseltse en de Gelmense familietakken Vandersmissen. Omwille van het gebrek aan bronnenmateriaal blijft het gissen…

---

Jo Billen mei 2021