Hoe zou het zijn met…Emiel Lavigne?

Dit is mijn levenswerk..” Emiel Lavigne (89) toont mij een mooi verzorgde cassette met een driedelig naslagwerk : De Kroniek van de Trudo-abdij te Sint-Truiden.

”Toen ik op pensioen ging, vroeg Simon Vandevelde mij of ik die historische werken, die oorspronkelijk in het Latijn geschreven zijn, wilde vertalen. Dit is het resultaat..”
Samen bladeren we door de drie boeken en Emiel vertelt. Ik ben onder de indruk. Dit is inderdaad een “meester-werk”…

Emiel werd in 1919 geboren in het gezin van Marcel Lavigne (1882) van Vechmaal en Marie Vandevelde uit Heers. In 1907 werd vader Lavigne in Mettekoven aangesteld als onderwijzer. Er was geen school in het dorpje en hij gaf dan maar les in een oud huis aan de kerk. Na de schooluren was hij in de kost bij de familie Timmermans.

In 1913 was het nieuwe schooltje eindelijk klaar en het jaar daarop, in 1914 trouwden meester Lavigne en Marie Vandevelde (1891).

De oorlogsjaren

“ De eerste wereldoorlog brak uit en papa werd gemobiliseerd. Hij bleef ruim vier en een half jaar weg,” vertelt

Emiel. “ Mama was terug bij haar ouders in Heers gaan wonen. Daar werd, in november ’14, mijn oudste broer Jan geboren
Aanvankelijk was vader brancardier, later gaf hij in Frankrijk les aan de kinderen van de Belgische vluchtelingen.
Rond Nieuwjaar 1919 kwam hij eindelijk terug naar huis. Met enkele lotgenoten bereikte hij tegen middernacht Sint-Truiden. Alle vervoer lag stil maar één van zijn reisgenoten beweerde dat hij met de tram kon rijden. Ze hebben een tram gevonden, hem aan de praat gekregen en er is nooit een tram zo snel van Sint-Truiden naar Heers gereden !

Mijn ouders zijn dan, met hun oudste zoontje, Jan, terug naar Mettekoven getrokken. Daar werden nog vijf kinderen geboren : Emiel, Laure, Edmond, Josée en Jules.

“Mettekoven was zo klein, alle kinderen zaten samen in één klaslokaal. Toen ik tien jaar en half was, besloot vader dat ik klaar was voor het middelbaar onderwijs. Ik was klein van gestalte, voelde me ook nog een kind maar ik ging met grote broer Jan mee naar het seminarie te Sint-Truiden. Ik heb er veel geweend, ik miste onze warme thuis in Mettekoven…

Studeren in Leuven

Na mijn humaniora wou ik mijn broer Jan volgen en priester worden. Maar het bisdom besliste dat ik eerst naar de universiteit, klassieke talen, zou gaan studeren. Daar bleek al snel dat ik geen priesterroeping had.
In december 1941 bezorgde de prof die mijn thesis begeleidde, mij een beurs om te doctoreren. Ik denk nog vaak met grote dankbaarheid terug aan die man.
In augustus ’43 heb ik gedoctoreerd met een thesis over het “Hellenistische Egypte”. Ik verdedigde diezelfde thesis ook voor een interuniversitaire jury en dat leverde mij een mooie reisbeurs op.
In september kreeg ik een job als studiemeester te Maaseik.
Ik verdiende toen 1600 Bef per maand. Daarvan betaalde ik 100 Bef per dag voor kost en inwoon bij een slager… De zondagen bracht ik meestal thuis door.
Ik herinner me een koude februarimaand, het was Mettekoven-kermis, en ik vertrok pas op maandagmorgen terug naar Maaseik. Om half vijf ’s morgens fietste ik door de sneeuw naar Sint-Truiden om de trein naar Maaseik te halen.Ik miste de trein en moest, door de sneeuw, met de fiets helemaal naar Maaseik. Maar om 8 uur was ik op school ! “

Een eigen gezin

Daar in Maaseik leerde Emiel zijn vrouw kennen. Zij was niet alleen het buurmeisje van Emiel, Lily werd ook zijn

collega-studiemeesteres in het atheneum.
In 1946 werd Emiel leraar Grieks-Latijn aan het atheneum te Sint-Truiden. Een jaar later trouwde hij met Lily en in 1948 werd hun oudste dochtertje Marleen geboren.
Marleen was een vrolijk, intelligent kind maar ze kampte met gezondheidsproblemen. Marleen was verlamd en overleed op haar veertiende.
Haar foto staat op de kast, naast een foto van haar mama die vijf jaar geleden stierf : de twee vrouwen die belangrijk waren in het leven van Emiel.
Met heel veel tederheid toont hij ons de tekst waarmee Marleen in 1963 een eerste prijs won in een nationale opstelwedstrijd met als thema “Europa”. Een mooi, verzorgd meisjesgeschrift, papier dat in de loop van de jaren, stilletjes vergeelde… Marleen heeft de prijsuitreiking niet meer gehaald…
Na Marleen werd er nog een zoontje geboren dat echter ook vrij snel overleed. Gelukkig kwam er later nog een dochter, Lieve. Zij is nu de steun en toeverlaat van de ondertussen 89-jarige Emiel.

Een nieuwe thuis in Genk

Tijdens de zomermaanden van 2008 verhuisde Emiel van Sint-Truiden naar Genk om dichter in de buurt van zijn dochter te zijn.
Van uit zijn kamer in het bejaardenhuis, kan hij haar tuin zien.
Het is even wennen, deze nieuwe fase tussen leeftijdsgenoten.
“Elke morgen voor het ontbijt, vul ik een kruiswoordraadsel in. Dit is nummer 56, zoveel dagen ben ik dus reeds hier. “
“ Ik heb Katarakt gevolgd op televisie en Haspengouw is inderdaad prachtig in beeld gebracht. “ Over de verhaallijn zijn we gauw uitgepraat. “Er komt nog zo weinig waardevols aan bod, zegt Emiel. Eerlijkheid, je verdienstelijk maken voor je medemensen : het telt blijkbaar allemaal niet meer mee…”

“Ik kom af en toe nog wel eens naar Mettekoven. Het blijft toch mijn dorp… In mijn vroegste herinneringen zie ik mij met de kinderen van de buurt op het winters dorpspleintje met de slee spelen. De sloot tussen de bomen vroor dicht, onze wereld was misschien klein maar wat waren we gelukkig…”

Emiel overleed op 21 november 2017 in Genk. (rouwbrief)

---

Maj Vandergeten september 2008