Hoe zou het zijn met… Anneke Nossin?

Zondag, 13 juli 2008 was het feest in de Sint-Jansparochie te Tongeren : Anna Nossin vierde er samen met haar man Jean Marschal en hun vier zonen, hun diamanten bruiloft.
Wanneer ik enkele dagen later aanbel, zie ik een appartement in feeststemming : overal wenskaarten en bloemen maar bovenal een stralende gastvrouw. Anneke heeft duidelijk genoten van de sympathie en de vriendschap van zoveel mensen uit haar omgeving.

Anna werd op 18 juni 1925 geboren in het laatste huis van Veulen, richting Heers. Na Marieke en Marthe was Anna de derde dochter van Thérèse Houbrechts uit Kuttekoven en Gerard Nossin uit Broekom. Op 2,5 jaar drie kleine meisjes, van gezinsplanning was toen nog geen sprake.
Later werden er nog twee zonen geboren, Jean en Victor.

“Pa werkte op het kasteel van Heers en zo woonden wij in een huis van “de heer”. Daarnaast was pa ook organist, later koster. Hij werkte dus in de twee belangrijkste gebouwen van de omgeving : de kerk en het kasteel. Toen ik 13 was, in 1938, kochten mijn ouders een huis in het dorp en openden daar een winkel en een café.”
Het café werd na enkele jaren opgedoekt maar toch hadden heel wat jongens uit de omgeving in die korte tijd de weg naar Veulen gevonden. Onder hen ook Jean Marschal, een onderwijzer uit Gutschoven.

Franse les
 

“Mijn zussen mochten op internaat in Hoepertingen maar toen ik aan de beurt was, werd er een broertje geboren en mam had hulp nodig in de
winkel en het huishouden.

Ik mocht wat naailessen volgen in Sint-Truiden en Marie Jacques gaf me Franse les.
Ik denk met heel veel waardering terug aan Marie. Zij was onderwijzeres en organiseerde allerhande activiteiten voor ons, eenvoudige dorpsmeisjes. Zij richtte mee de BJB op, begon met een meisjeskoor. Onder haar leiding verzorgden wij ooit een “misspel”, de uitbeelding van het misgebeuren. Onvergetelijke momenten waren dat… Marie moedigde me aan mijn herinneringen op te schrijven. Ik ben haar altijd zeer erkentelijk gebleven voor hetgeen ze voor ons gedaan heeft.”
Vol overgave volgde Anneke de raad van Marie en fier toont ze me enkele schoendozen vol schriften en geluidscassettes, de geschiedenis van een Haspengouws dorp in de vorige eeuw. Anneke hoopt dat ze er ooit in slaagt al dat materiaal te publiceren. “Toen ik 60 werd kwamen we met alle leeftijdsgenoten samen en ik maakte voor iedereen een geluidscassette met herinneringen aan onze schooltijd, met kinderrijmpjes en –liedjes. Binnenkort, op 29 augustus komen wij voor de 23ste keer samen. Wij kijken er allemaal even erg naar uit.. Jammer genoeg is onze groep ondertussen erg uitgedund.”

“Toen ik 23 was, trouwde ik met Jean Marschal. Hij werkte in de Fonderie Emaillerie in Sint-Truiden. Toen hij de kans kreeg om in Zwartberg les te geven, verhuisden we naar Waterschei. Dat was een heerlijke tijd…”
De speelman zat inderdaad op het dak van het jonge echtpaar want ze kregen vier kinderen, vier jongens : Jos, Frans, Geert en Lieven. Anneke had er haar handen meer dan vol aan !

Hard labeur

Toen werden de mijnen gesloten en Jean raakte zijn job kwijt. Stil zitten was echter niet aan Anna besteed. Zij had duidelijk commerciële feeling, ze zag het opkomend toerisme in eigen land en zij en Jean zochten in de Voerstreek om een hotel uit te baten. Het werd “San Martino”, een begrip in de jaren zestig : restaurant, speeltuin, hotel en zwembad.
De taalperikelen in het lieflijke Voerdal en drie opeenvolgende natte zomers deden Anneke en Jean echter de das om. Zij moest de zaak sluiten. “Dat waren zware dagen”, vertelt Anneke. “We hadden zo hard gewerkt, goede medewerkers opgeleid, trouwe klanten uit Nederland aangetrokken.”
Maar ook nu verloor Anna de moed niet. Ze verhuisden naar Bolderberg, baatten er de St.-Job uit, en na wat omzwervingen, belandden zij uiteindelijk in Veldwezelt. Daar woonden zij 17 jaar. “Wij woonden in een heel prettige buurt, wij hadden heel wat vrienden en kennissen. Ik werkte toen als hulpkok in een klooster in Maastricht. In 1993 werden Jean en ik koster en kosteres in de Sint-Gilisparochie te Tongeren en in de kapel van Mulken. “
Met hun tweetjes trokken ze ’s avonds het hele Vlaamse land door en verzorgden zij Tupperware-demonstraties. “Daar kon ik me echt in uitleven, vertelt Anna. Haar ogen stralen van plezier. “Op een bepaald moment was ik zelfs de eerste verkoopster van België. Bij een bezoek aan het Heilig Paterke te Hasselt, kwam ik zwaar ten val en toen Jean later een beroerte kreeg, moesten we noodgedwongen de kerksleutel doorgeven aan een nieuwe koster. Met tranen in de ogen hebben wij Mulken verlaten… “

Nagenieten in Tongeren

In 2006 trokken Anna en Jean in hun appartement aan de Sint-Jansstraat te Tongeren. Het oude kloosterpand ademt rust en warmte uit. Jean zit aan het raam, volgt het reilen en zeilen op straat. Anneke haalt foto’s en krantenartikels bij. “Ik had een heerlijke kindertijd in Veulen. Ik denk nog vaak terug aan mijn vader, hij was een echte volksmens, hij was zeer geliefd, iedereen hield van hem. Mijn ouders waren eerlijke mensen, zij hadden respect voor de anderen. Dat probeerde ik ook aan mijn kinderen door te geven. “
Naast haar cassettes en schriften vol herinneringen, toont Anneke me haar rijke collectie foto’s. Ouders, tantes, grootouders.. En dan Anna zelf : schoolkind, jonge vrouw … “De tijd vloog voorbij. Ik had best een zwaar leven maar ik putte energie uit de herinneringen aan mijn lieve grootouders, onze pa en ons mam. Ik heb die mensen toch zo graag gezien…”
Dat is meer dan duidelijk als je even in haar smaakvolle appartement rondkijkt : overal staan en hangen er foto’s, vooral zwart-wit opnamen. Het verleden is hier nog zeer dichtbij voor Anneke van Trees van de keuster…

Zij overleed op 23 april 2023 , zie doodsbrief

---

Maj Vandergeten augustus 2008