Tuinman Emile Henrioulle en het kasteel van Bovelingen omstreeks 1900
Omstreeks 1900 was het kasteeldomein Bovelingen een uitzonderlijk mooi ingebed kasteel met een voortuin van zowat 100 Ha boomgaarden en een appelcollectie van méér dan 500 variëteiten, dit alles onder de goede zorgen van beheerder Emile Henrioulle. ( zie het artikel over de Pépin de Bovelingen)
Op dat moment was Emile Henrioulle hoofdtuinman van de graaf Francois-Henri-Michel-Walram de Borchgrave d’Altena . Bij het overlijden van deze graaf in 1902 kwam het kasteelbeheer in handen van zijn echtgenote Gravin Marie de Spoelbergh, die op haar beurt overleed in 1917. Vanaf dan is het snel bergaf gegaan. Door onenigheid over de verdeling tussen de zonen Camille en Adolf, kwam het goed omstreeks 1920 in handen van de gebroeders Wittouck uit Brussel en vervolgens van de Tiense Suikerraffinaderij, die het zuiver als jachtgebied beheerden. In 1947 werd het kasteel door brand vernield. Momenteel bestaat alleen nog de kasteelhoeve en de bijgebouwen, in de 80er jaren gekocht door de vroegere pachters, de familie Jadoul en nog steeds dienstdoend als landbouwbedrijf.
Vandaag vinden wij tegen de zuid-muur van de kasteelhoeve nog de resten van wat eens een prachtige perenspalier moet geweest zijn, met gerenommeerde variëteiten van het begin van de 20ste eeuw.
De perenleivormen stonden ongeveer op een meter van elkaar en waren van genummerde zinken naamplaatjes voorzien, waarvan sommigen nu nog leesbaar zijn : o.a. Beurré d’Hardenpont, Beurré Dilly, Jules d’Airolles….. Het lattenwerk is nog enigszins intact maar van de leibomen blijven er maar een tiental meer over.
Tegen de binnenkant van de ommuurde tuin vinden wij eveneens de sporen van het lattenwerk van de vele peerleibomen terug die hier in de loop van de voorbije 100 jaar stonden. Helaas, op enkele perelaars na zijn ze allen verdwenen. Eén resterend exemplaar is echt merkwaardig te noemen. Op een brede voet van wilde peer vormt deze 70 à 90 jarige oude boom een prachtige gezonde vegetatie en vruchten.
De collectie appelvariëteiten is volledig verdwenen en van de 100 hectaren hoogstam was er in de zestiger jaren nog een 10tal overgebleven, gelegen tegenover de kasteelhoeve. Nu zijn ze ook vervangen door grasland.
Emile Henrioulle was niet enkel beheerder van het domein maar ook secretaris van de “Ligue horticole du Limbourg”
Emile Henrioulle gaf Bovelingen Pomologische eigenheden
Als oud-leerling van de Rijkstuinbouwschool van Vilvoorde maakte hij deel uit van een lijn van modelhoveniers die in de 19de eeuw de Belgische reputatie hoog hielden. Hij was een fervent liefhebber van de pomologie en op tentoonstellingen bewonderde men steeds zijn sappige appelvariëteiten. Toen was hij een der fijnste appelkenners van het land.
De prachtige boomgaarden, meer dan 500 soorten appels, op paradijs gekweekt in de kasteeltuinen van Bovelingen, waren voor hem een unieke leerschool. Hij bekwam er merkwaardige nieuwigheden met de meest bekenden :
Pépin de Bovelingen.
Pépin d’Or de Bovelingen
Calville Henrioulle
Met dank aan Ludo ROYEN
Jos Schoefs