Wie was Gertrudis Vandermaesen?

Het Manshovenkruis, Hanneskruis of Begijnenkruis dat het opschrift “HIER LYCT BEGRAEVEN GERTUYDT VANDER MASEN BEGEYNE DYT STERFF A° 1622 DEN 26 MEY BIDT VOER DYE ZIELE” draagt wekte bij mij enige nieuwsgierigheid op. Wie was nu Gertrudis Vandermaesen? Van waar was zij afkomstig? Waar was zij begijn? Waar is zij gestorven? We proberen de sluier even op te lichten in het volgende artikeltje.

Het kruis afkomstig van het begijnhof van Tongeren werd circa 1841 door Henriette van Outheusden, de echtgenote van Alfred de Marchant et d’Ansembourg, geplaatst ter vervanging van het beschadigde Hanneskruis. In 1841 werd het oude kerkhof van het begijnhof immers volledig gesaneerd en tot binnenhof omgevormd waardoor de grafkruisen verdwenen en op één of andere wijze gerecycleerd werden.
Gertrudis Vandermaesen werd te Zonhoven geboren circa 1580. Zij was de dochter van Derick Vandermaesen (1550-1622) en Christina Vaes alias Moens. Zij overleed in het begijnhof van Tongeren op 26 mei 1622. (Groot- en overgrootouders aan vaders’ kant waren Joannes Vandermaesen (ca. 1521) geh. met Anna Vanderstraeten en Bartholomeus Vandermaesen (1485-1535), geh. met Maria de Coelmont (+1541))

Zij had 2 broers en 4 zussen. Haar zuster Elisabeth trouwde met Martinus Vandermaesen. Een zoon uit dit huwelijk, Martinus jr., trouwde mat Anne Bourdon. Hij overleed in Frankrijk te Denonville op 3 april 1763. Zijn zoon, François Grégoire Vandermaesen trouwde te Allainville met Marie Thérèse Agathe Sauton. Hun zoon Lubin Martin Vandermaesen, geboren op 11 november 1766 te Montreuil-lez- Versailles  trouwde op 27 november 1805 met Gravin Sophie Louise de Ravenel. De familie de Ravenel ontving haar adellijke titel van Lodewijk de XVI. Zij verloor deze titel na de Franse Revolutie. Lubin Vandermaesen werd als officier zwaar gewond na een schermutseling nabij de  “Pont de la Bidassoa” (Spaans Baskenland) en hij overleed ten gevolge van zijn verwondingen te Ascain (Frans Baskenland) op 1 september 1813. Lubin Vandermaesen werd door Napoleon “Baron d’Empire” benoemd omwille van zijn militaire status. De titel van baron werd door Napoleon I ongeveer 1550 maal toegekend. Een hele reeks officieren werden met de onderscheiding bedacht (generaals en kolonels, uitzonderlijk eens een verdienstelijk majoor, kapitein of luitenant en verder bisschoppen, prefecten, magistraten, voorzitters van departementale kiescolleges, kamerheren, burgemeesters. )

Via de familieband met Leonardus Christiaan van der Maesen, broer van Gertrudis’ grootvader en advocaat te Tongeren, is de tak van Tongeren-Zonhoven verwant met de naamdragers van der Maesen de Sombreff, ridders van het Heilig Roomse Rijk.  Deze tak bewoonde het kasteel van Wijlre in Nederlands Limburg en leverde verschillende politici af waaronder burgemeesters, schepenen en ministers. Deze familie behoort nog steeds tot de Nederlandse adel.

---

Jo Billen april 2019